کشور مکزیک در جریان برگزاری بازی های المپیک توکیو در سال 1964 توانست بیش از آرژانتین نظر مسئولان فیفا را جلب و میزبان جام جهانی نهم در سال 1970 شود.
نهمین دوره رقابت هاى جام جهانى نقطه عطف دیگرى از نظر پخش تلویزیونى مسابقات بود و حتى براى هماهنگى با شبکه هاى تلویزیونى، برخى دیدارها 12 ظهر انجام شد.
این تصمیم با نارضایتى بسیارى از بازیکنان و سرمربیان مواجه شد، چون ناگزیر بودند در گرماى شدید مکزیک در آن وقت ظهر، مسابقه بدهند.
از خشونت ها و بازى فیزیکى که در دوره قبل جام جهانى دیده شده بود، خبرى نبود. این دوره از رقابت ها بدون اخراج حتى یک بازیکن تمام شد که از این نظر با رکورد سال 1950 برابر است.
** ژول ریمه به کلکسیون برزیل رفت
"په له" با این که گفته بود هرگز در رقابت هاى جام جهانى بازى نمى کند، در این مسابقات حضور یافت و تیم برزیل با ترکیب طلایى خود شامل کلودو آلدو، جرسون، ریوه لینو، توستائو، جرزینیو، پله و کارلوس آلبرتو، جام ژول ریمه را براى سومین بار به خانه برد.
** یک جام با سه قهرمان
جام جهانى1970 ، سه قهرمان بزرگ داشت: نخست تیم برزیل که قهرمان جام شد، دوم اسطوره اى به نام په له که براى سومین بار (1958، 1962 و 1970) قهرمانى را جشن گرفت و سومى که خود فوتبال بود.
کسانى که از کیفیت رقابت هاى دوره قبل(1966 لندن) ناراضى بودند، هیچ حرفى براى گفتن نداشتند، چون "بازی زیبا" حقیقتاً در بهترین شکل و درخشان ترین وجه آن به نمایش گذاشته شد.
بزرگترین مسابقات فوتبال در حضور تماشاگران مشتاق این رشته برگزار شد که عبارت بودند از انگلستان - برزیل، انگلستان - آلمان غربى و البته مهیج تر از همه دیدار نیمه نهایى میان ایتالیا و برزیل.
قطعاً هیچکس گل زیباى په له را که از فاصله 50 مترى، "ویکتور" دروازه بان چک را مقهور کرد، از یاد نخواهند برد. سپس تیم برزیل، تماشایى ترین تیم جام، با خط حمله بى نظیر خود شامل جرزینیو، توستائو، پله و ریوه لینو، در نهمین دوره پیکارهاى جام جهانى سومین قهرمانى را جشن گرفت.
یک بار دیگر شمار شرکت کنندگان در این جام رکورد شکست. 75 تیم در رقابت هاى مقدماتى شرکت کردند و بسیارى کشورهاى با تجربه نظیر پرتغال، اسپانیا، فرانسه و مجارستان نتوانستند از مقدماتى صعود کنند، اما تیم هاى رژیم صهیونیستى، آرژانتین و مراکش به مرحله اصلى راه یافتند.
از اولین دوره رقابت هاى جام جهانى که در سال 1930 در اروگوئه برگزار شد؛ محبوبیت، سطح کیفى و استقبال کشورها از این مسابقات به تدریج افزایش یافت تا جایى که به پرطرفدارترین و بزرگترین رویداد تک رشته اى جهان تبدیل شد.
"په له" در جام جهانى 1966 نیز ناموفق بود و نتوانست به کسب سومین قهرمانى پیاپى تیم برزیل کمک کند، اما تیم انگلستان که توسط "سر الف رمزى" هدایت مى شد، در یک دیدار پرتنش در ورزشگاه ویمبلى، آلمان غربى را با 3 گل تاریخ ساز "جف هورست" و نتیجه 2 بر 4 شکست داد و قهرمان جهان شد.
این در حالیست که هنوز هم اختلاف نظر در مورد عبور توپ از خط دروازه آلمان ادامه دارد.
** آغاز دوران مدرن
انگلستان در جام جهانى ،1966 گام دیگرى به سمت موفقیت برداشت. قهرمانى تیم میزبان در خانه، موجب شد برخى حریفان احساس کنند مورد تبعیض واقع شده اند.
16 تیم آفریقایى در اعتراض به قانون جدید فیفا که الزام داشت برنده دیدارهاى مقدماتى قاره آفریقا باید نماینده آسیا یا اقیانوسیه را شکست دهد تا به جام جهانى راه یابد، رقابت هاى هشتمین دوره را تحریم کردند.
آفریقایى ها معتقد بودند رقابت در قاره خودشان براى صعود به جام جهانى کافى است. قانونى که سال 1964 وضع شده بود، 4 سال بعد به سود آفریقا تغییر یافت که در نتیجه 70 تیم در پیکارهاى مقدماتى شرکت کردند که رکورد دیگرى در نوع خود بود.
فیفا تصمیم گرفت 10 تیم از اروپا، یک تیم از آسیا و یک تیم از آمریکاى شمالى و مرکزى در جام جهانى حضور یابند.
یکى از اولین تیم هایى که به جام هشتم صعود کرد پرتغال بود که با چکسلواکى، فینالیست دوره قبل، همگروه بود. صعود تیم انگلستان به مرحله اصلى در حضور تماشاگران خودى و مقابل دوربین هاى شبکه بى.بى.سى کاملاً بدیهى بود.
این تیم بدون دریافت حتى یک گل به مرحله یک چهارم نهایى راه یافت که در این مسیر مقابل اروگوئه بدون گل متوقف شد، مکزیک را 2 بر صفر شکست داد و فرانسه را با همین نتیجه مغلوب کرد، اما داغ ترین خبر رقابت هاى مرحله نخست، حذف مدافع قهرمانى یعنى برزیل بود.
برزیل بعد از غلبه بر بلغارستان، مقابل مجارستان و سپس تیم شگفتى ساز پرتغال تن به شکست داد، در حالى که کارى از دست په له و هم تیمى هایش ساخته نبود. په له یک بار دیگر قربانى بازى فیزیکى و خشن مدافعان حریف شد. او در دیدار با بلغارستان مصدوم شد تا دیدار با مجارستان را از دست داده و دوباره مقابل پرتغال با برانکارد از زمین خارج شود.
** قهرمانی در خانه
یکى از تیم هاى راه یافته به مرحله دوم، کره شمالى بود که با غلبه بر ایتالیایى ها و سپس به توپ بستن دروازه پرتغال در مهیج ترین مسابقه جام، شگفتى ساز شد.
پرتغال موفق شد 3 گل خورده را جبران کرده و با درخشش "اوزه بیو" که 4 گل به ثمر رساند، کره شمالى را عقب بنشاند. هیچ دیدار دیگرى نتوانست به این اندازه مهیج باشد.
تیم انگلستان که همه بازى هایش را در ویمبلى انجام مى داد، با برترى 4 بر 2 مقابل آلمان غربى در وقت اضافه، قهرمان شد تا همراه با "بابى مور" کاپیتان تیم، جام را از دست ملکه "الیزابت" دریافت کند.
بعد از دو دوره که جام جهانی در اروپا برگزار شد و 12سال بعد از میزبانی برزیل، جام ژول ریمه دوباره به آمریکای جنوبی بازگشت.
انتخاب شیلی به عنوان میزبان این رقابت‌ها مخالفت‌های زیادی علیه فیفا بر انگیخت، چون شیلی از هیچ نظر(ورزشگاه، شبکه حمل و نقل، اقامت) توانایی برگزاری پیکارهایی مهمی چون جام جهانی و میزبانی آن را نداشت.
حضور 56تیم در جام جهانی که رکورد دیگری محسوب می‌شد، در مرحله مقدماتی شرکت کردند و دو تیم مدعی دوره قبل به نام فرانسه و سوئد از دور رقابت‌ها حذف شدند.
دیدارهای متعددی در مرحله نخست این جام نظیر شوروی سابق و یوگسلاوی، شیلی و ایتالیا و آلمان غربی و سوییس با درگیری فیزیکی شدید میان دو تیم همراه بود.
تیم برزیل یک بار دیگر قهرمان شد، اما این بار "په‌له" فقط در دیدار افتتاحیه مقابل مکزیک بازی کرد و سپس مصدوم شد.
تیم برزیل 1 - 3چکسلواکی را در دیدار فینال در شهر سانتیاگو، با گل های آماریلدو، زیتو و واوا شکست داد.
** نبرد سانتیاگو
برای نخستین بار در تاریخ جام جهانی، فوتبال چهره کریه خود را نشان داد. هفتمین دوره رقابت‌های جام جهانی شاهد برگزاری یکی از زشت‌ترین دیدارهای تاریخ این مسابقات بین دو تیم ایتالیا و شیلی بود که سپس "نبرد سانتیاگو" نام گرفت.
این بازی با اخراج دو ایتالیایی و شکستن بینی دیگری با هوک چپ بازیکن شیلیایی همراه بود.
"جورجی فرینی" که از سوی "کن استون" داور انگلیسی مسابقه کارت قرمز گرفته بود به زور توسط پلیس به بیرون از زمین برده شد. در جریان این بازی پلیس مجبور شد سه بار مداخله کند و یک بار هم هر دو تیم را از زمین بیرون کشید.
** دومین قهرمانی برزیل
مسابقات فوتبال جام جهانی 1958 در سوئد برگزار شد که در پایان حکم به قهرمانی تیم برزیل داد.
در این مسابقات نوجوانی 17 ساله به نام "په له" گام به صحنه رقابت های فوتبال جهان گذاشت که نامش برای همیشه در این رشته جاودان باقی ماند.
** جام جهانی 1958 سوئد
بعد از سوییس، نوبت سوئد بود که به عنوان میزبان رقابت های جام جهانی انتخاب شود، اما این دوره با درگذشت "ژول ریمه" بنیانگذار این پیکارها در سن 83 سالگی همزمان شد. ریمه روز 16 اکتبر سال 1958 در پاریس چشم از جهان فروبست.
در این جام تیم برزیل با حضور نوجوانی 17 ساله به نام په له برای نخستین بار جام قهرمانی را به خانه برد. په له مقابل ولز گلزنی کرد، سه بار دورازه تیم فرانسه را در نیمه نهایی گشود و دو گل دیگر در بازی فینال مقابل میزبان به ثمر رساند که برتری 5بر 2 و قهرمانی را در پی داشت.
"ژوست فونتن" فرانسوی در این مسابقات 13 گل به ثمر رساند که رکوردی بی نظیر برای وی باقی ماند.
** این جام با تلویزیون جهانی شد
برای نخستین بار تصاویر رقابت های جام جهانی فوتبال از طریق تلویزیون به سراسر کره خاکی مخابره شد تا مردم جهان شکوه ستارگان دنیای توپ گرد را مشاهده کنند. ستارگانی مثل کوپا، فونتن، چارلتون، یاشین، گارینشا، واوا و په له که در سن 17 سالگی شش گل از جمله دو گل در فینال زد که قهرمانی را برای برزیلی ها به ارمغال آورد.
ششمین دوره رقابت های جام جهانی از نظر رکورد تعداد تیم های شرکت کننده در مرحله مقدماتی آن نیز (55 تیم) شاخص است. دیدارهای انتخابی با شگفتی همراه بود: بلژیک، هلند، سوییس، اسپانیا، اروگوئه و مهم تر از همه ایتالیا از راهیابی به مرحله اصلی بازماندند.
مرحله نخست رقابت های اصلی به هواداران فوتبال امکان داد با تیم های جدیدی مثل ولز، ایرلند شمالی، سوئد و شوروی سابق آشنا شوند.
بیش از هر چیز تیم فرانسه با مثلث طلایی خط حمله خود شامل کوپا، پانتونی و فونتن جلب توجه می کرد. آبی پوشان فرانسه در این جام رکوردهای مختلفی را برای همیشه به نام خود رقم زدند. رکورد فونتن که 13 گل زد. رکورد بهترین خط حمله که 23 گل زده بود و همچنین معرفی بهترین بازیکن جام به نام ریموند کوپا.
تیم فرانسه با به ثمر رساندن 11 گل در سه دیدار از مرحله نخست، به عنوان صدرنشین گروه خود صعود کرد، اما مسیر آنها در دیدار نیمه نهایی مقابل برزیل که مدعی قهرمانی بود، مسدود شد.
طلایی پوشان برزیل بعد از ناکامی های پیاپی در سال های 1950 و 1954 ، مصمم بودند که این بار دچار لغزش نشوند. آنها در صدر گروه بسیار سختی قرار گرفتند که عبارت بود از اتریش (3 بر 0)، انگلیس (0 بر 0) و شوروی سابق (2 بر 0).
** ستاره ای متولد شد
فدراسیون بین المللی فوتبال (فیفا) به چند دلیل تصمیم گرفت مسابقات فوتبال جام جهانی 1954 را به میزبانی سوئیس برگزار کند.
سوئیس از جمله کشورهایی بود که به علت بی طرفی در جنگ جهانی دوم، هیچگونه آسیبی ندید.
** پنجاهمین سالگرد تاسیس فیفا
همچنین سال 1954، در حقیقت پنجاهمین سالگرد تأسیس فیفا بود و از آنجایی که مقر فیفا در زوریخ سوئیس قرار داشت و از طرفی نامزد اروپایی دیگری برای برگزاری جام جهانی نبود، این کشور به عنوان میزبان جام جهانی پنجم برگزیده شد.
** تغییر در سیستم بازی ها
باز هم در مسابقات سال 1954 تغییراتی در سیستم بازیها داده شد. مسابقات این دوره همانند دوره‌های اخیر جام جهانی، به صورت گروهی در دور مقدماتی و تک حذفی در مرحله بعدی برگزار شد.
تیم‌ها در دور مقدماتی در گروه‌های چهارتایی تقسیم شدند که دو تیم نخست هر گروه به مرحله یک چهارم نهایی راه یافتند.
در این دوره 38 کشور برای حضور در مسابقات مقدماتی ثبت نام کردند که تیم های آرژانتین و شوروی در میان آنها نبودند. از قاره آسیا، ژاپن و کره جنوبی حضور داشتند که در دو بازی رفت و برگشت، کره جنوبی به عنوان نماینده آسیا انتخاب شد.
** کره جنوبی اولین آسیایی جام جهانی
کره جنوبی نخستین تیم آسیایی بود که در جام جهانی بازی می‌کرد. این تیم شش بار دیگر به جام جهانی راه یافت که از این نظر در میان دیگر تیم‌های آسیایی رکورددار است.
آلمان پس از پایان جنگ جهانی و جدایی دو بخش شرقی و غربی، اینبار با نام آلمان غربی به خانواده فیفا بازگشت و برای نخستین بار در جمع 16 تیم نهایی قرار گرفته بود.
در این دوره قرار بر این شد که این 16 تیم در چهار گروه چهار تیمی قرار گیرند و هر تیم به قید قرعه دو بازی در گروه برگزار نماید و در نهایت هشت تیم به مرحله دوم (یک چهارم نهایی) صعود نمایند و مسابقات تا فینال به صورت حذفی پیش برود.
از این رو پس از انتخاب 14 تیم دورنهایی به همراه اروگوئه قهرمان دوره پیش و سوئیس میزبان بازیها که از حضور در دور انتخابی معاف بودند، مسابقات در پنجم ژانویه 1954 در برن قرعه کشی شد.
در میان تیم های دور نهایی، مجارستان که از سال 1950 تا 1954 در 33 بازی بدون شکست مانده بود و در سال 1952 مدال طلای المپیک هلسینکی را فتح کرده بود، امید اول قهرمانی به شمار می رفت و پیش بینی می شد که بدون دردسر به قهرمانی برسد.
این تیم با رهبری کاپیتانش فرانس پوشکاش و حضور جمعی از بازیکنان نخبه چون ساندرو کوچیس و بوژیک با قدرت تمام و شکست‌های سنگینی که بر تیم‌های کره جنوبی (0-9) و آلمان غربی (3-8) تحمیل کرد، با زدن 17 گل در دو بازی به عنوان نخستین تیم از گروه خود صعود کرد.
کوچیس که در نوک حمله مجارستان بازی می کرد در نهایت آقای گل این دوره شد.
این تیم در مراحل بعدی با پیروزی بر برزیل و اروگوئه با اقتدار کامل به فینال راه یافت و در مقابل هم گروه دور مقدماتی‌اش آلمان غربی قرار گرفت.
** شکست ناباورانه مجارستان