پانزدهمین دوره جام جهانی - 1994 ( آمریکا )

جام جهانی 1994 آمریکا رقابتی دیدنی و زیبا بود که تنها نقطه ضعف آن برگزاری فینال بدون گل و کشیده شدن بازی به ضربات پنالتی برای نخستین بار در تاریخ این مسابقات بود. 

در حقیقت اعطای افتخار میزبانی پانزدهمین دوره جام جهانی به آمریکا سبب تعجب بسیاری شد زیرا هرگز فوتبال در این کشور از مقبولیتی مناسب نسبت به سایر ورزش ها برخوردار نبود. 
در مراکش به عنوان بزرگترین رقیب آمریکا برای کسب میزبانی جام جهانی ناامیدی موج می زد چرا که از زمان شروع جام جهانی در سال 1930 هیچ کشور آفریقایی میزبانی این رقابت ها را عهده دار نشده بود. 
از طرفی مراکش با داشتن فقط دو ورزشگاه، امکانات لازم را برای برگزاری چنین دیدارهای با اهمیتی در اختیار نداشت. 
در نهایت "ژائو هاوه لانژ" رییس فدراسیون بین المللی فوتبال (فیفا) با انتخاب آمریکا درهای تازه ای را به روی فوتبال گشود. 
این جام پرگل سرشار از هیجان، غم، شادی و شگفتی بود. بلغارستان که در 16 دیدار پیش خود در مرحله نهایی جام جهانی طعم پیروزی را نچشیده بود، با شکست آلمان مدافع عنوان قهرمانی راهی مرحله نیمه نهایی شد. 

** مارادونا محروم شد 
"دیه گو مارادونا" ستاره بی بدیل فوتبال جهان و آرژانتین نیز به علت مثبت بودن نتیجه آزمایش دوپینگش از این رقابت ها کنار گذاشته شد. 
همچنین "آندرس اسکوبار" مدافع تیم ملی کلمبیا به این علت که در دیدار برابر آمریکا به تیم خودی گل زده بود، پس از بازگشت به کشورش به ضرب 12 گلوله به قتل رسید. 
تیم کم ادعای میزبان نیز در دور دوم با برزیل بازی کرد و با آنکه با تک گل "روماریو" شکست خورد اما سرفرازانه از این رقابت ها کنار رفت. 
برزیل بدون شک بهترین تیم این رقابت ها بود اگرچه پیروزی این تیم در فینال در ضربات پنالتی طعم خوبی برای هواداران برزیل در سراسر جهان نداشت اما آنها شایسته کسب چهارمین عنوان قهرمانی بودند. 

** استقبال از یک ورزش غیرآمریکایی 
با آنکه ورزش های بسکتبال، بیسبال و فوتبال آمریکایی در کشور میزبان به مراتب از جذابیت و محبوبیت بیشتری برخوردار بود اما پانزدهمین دوره جام جهانی با استقبال کم نظیری روبرو شد. 

** مقدماتی جام جهانی رکورد شکست 
در این دوره 147 کشور در رقابت های مقدماتی جام جهانی شرکت کردند که رکورد تازه ای محسوب می شد. در میان این تیم ها، آفریقای جنوبی دیده می شد که پس از غیبتی طولانی دوباره حضور یافته بود. در این دوره نیز تیم های بزرگی غایب بودند. 
انگلیس، دانمارک (قهرمان جام ملت های 1992 اروپا)، پرتغال، لهستان و بار دیگر فرانسه که با گل دیر هنگام بلغارستان در آخرین دیدار مقدماتی از صعود به جام جهانی باز ماند. همچنین یوگسلاوی نیز به دلیل بروز جنگ داخلی با بوسنی از این رقابت ها کنار گذاشته شد. 24 کشور در این دوره جام جهانی با یکدیگر به رقابت پرداختند. 
در طول یک ماه رقابت های جام جهانی، با وجود گرمای طاقت فرسا، میزان تماشاگران به رکورد بیش از 3 میلیون 589 هزار نفر رسید. 

** تغییرات جدید 
برای مهیج تر شدن بازیها، فیفا تغییری در قوانین فوتبال ایجاد کرد؛ جلوگیری از از تکل از پشت، ساده تر کردن قانون آفساید و 3 امتیاز برای هر برد بجای 2 امتیاز. همچنین در این جام سهمیه آفریقا از دو تیم به سه تیم افزایش یافت. 

** عربستان شگفتی آفرید 
صعود آمریکا و عربستان به دور دوم از شگفتی های این جام بود. عربستان با گلزنی "سعید الاویران" در برابر بلژیک که می توان آن را بهترین گل جام جهانی نام برد به این مهم دست یافت. 
روسیه با وجود کسب رکورد پنج گل زده به وسیله یک نفر (اولگ سالنکو) در دیدار با کامرون نتوانست به دور بعد صعود کند. همچنین روژه میلای کامرونی 42 ساله با زدن یک گل به روسیه عنوان مسن ترین گلزن جام جهانی را بار دیگر از آن خود کرد (وی در جام جهانی گذشته نیز با زدن گل در 38 سالگی این عنوان را به خود اختصاص داده بود). 
در مرحله یک چهارم نهایی برزیل خود را در مصاف با هفت تیم اروپایی دید که یکی از آنها ایتالیای سرسخت بود. ایتالیا در دور نخست به سختی از گروه خود صعود کرد و در یک هشتم نهایی به سد نیجریه خود. در حالیکه ایتالیا یک گل خورده بود و با اخراج "جیان فرانکو زولا" 10 نفره بازی می کرد، لاجوردی پوشان با کمک "روبرتو باجو" بهترین جادوی "هودینی" خود را اجرا کردند. 
این بازیکن خوش فکر و باهوش علاوه بر زدن دو گل در این دیدار، سه گل نیز در مراحل یک چهارم نهایی و نیمه نهایی به تیم های اسپانیا و بلغارستان زد تا یک تنه ایتالیا را به فینال جام جهانی هدایت کند. 

**  

بزریل - هلند، بهترین بازی جام 
دیدار برزیل در برابر هلند در مرحله یک چهارم نهایی را به حق باید بهترین بازی جام دانست. برزیل در حالیکه 2 بر 0 از حریف پیش بود بازی را در نهایت با نتیجه 3 بر 2 به پایان رساند. به به تو، مازینیو و روماریو زننده 3 گل برزیل بودند ضمن اینکه این پیروزی شادی تولد پسر به به تو را برای او مضاعف کرد. 

** فینال بی روح برزیلی - ایتالیایی 
در فینال دو تیم برزیل و ایتالیا در برابر یکدیگر صف آرایی کردند اما این دیدار که به نظر می رسید بازی زیبا و ایده آلی باشد در عمل یک نبرد فیزیکی و خسته کننده بود. برای نخستین بار سرنوشت جام جهانی به ضربات پنالتی واگذار شد. 

** چهارمین قهرمانی برزیل 
آخرین پنالتی ایتالیا با شوت روبرتو باجو راهی آسمان آبی کالیفرنیا شد. برزیل پس از 24 سال بار دیگر قهرمان شد و به نخستین تیمی تبدیل شد که جام جهانی را چهار بار لمس کرده است. 

** برترین های جام 
قهرمان: برزیل 
نایب قهرمان: ایتالیا 
سوم: سوئد 
چهارم: بلغارستان 

** آقای گل: هریستو استویچکف (بلغارستان) و اولگ سالنکو (روسیه) 

** بهترین بازیکن: روماریو 

** برنده بازی جوانمردانه: برزیل 

** اسطوره های جام جهانی 1994 
- "روماریو فاریا دو سوزا" (برزیل، تولد 1996) 
مهاجمی که با فرصت طلبی و خونسردی منحصر به فرد خود در مقابل دروازه حریف بسیار خطرناک ظاهر می شد. 
روماریو پیش از پیوستن به بارسلونا در سال 1993، در تیم المپیک 1988 برزیل و آیندهوون هلند خوش درخشید. 
وی گل پیروزی کشورش برابر سوئد در نیمه نهایی جام جهانی 1994 را به ثمر رساند و در مرحله گروهی نیز با گلزنی برابر این تیم و همچنین تیم های کامرون، روسیه و هلند مجموع گل های خود را به عدد پنج رساند. 
این بازیکن حضور در جام جهانی 1998 را به دلیل مصدومیت از دست داد و در جام جهانی 2002 نیز با وجود اینکه برای دو فصل پیاپی برترین گلزن لیگ دسته اول برزیل شناخته شده بود، توسط "لوییس فیلیپه اسکولاری" به تیم ملی دعوت نشد. 
وی اخیرا موفق شده است رکورد یک هزار گل را در طول دوران بازیگری اش ثبت کند. 
- "هریستو استوچکوف" (بلغارستان، تولد 1966) 
او مهمترین عامل مطرح شدن بلغارستان به عنوان یکی از قدرت های فوتبال جهان است. 
استوچکوف یک مهاجم چپ پای فعال که مستقیم به سوی دفاع حریف می دوید و در عین حال مهارت بالایی در استفاده از توپ های مرده داشت به همین دلیل هنگام عضویت در بارسلونا به "ال پیستولرو" شهرت یافت. 
بلغارستان در شش دوره جام جهانی حتی موفق به یک پیروزی هم نشده بود اما استوچکوف در مسابقات 1994 خیلی زود با دو پنالتی، شکست 4 بر 0 یونان را رقم زد. 
در جریان پیروزی 2 بر 0 بلغارستان برابر آرژانتین نیز دوباره گلزنی کرد و درخشش خود را در دیدار برابر مکزیک در دور دوم هم تکرار نمود، با وجود این بهترین لحظات استوچکوف و تیم ملی بلغارستان در یک چهارم نهایی و پیروزی برابر آلمان مدعی قهرمانی رقم خورد. 
این بازیکن یک گل در جریان پیروزی 2 بر 1 برابر آلمان به ثمر رساند و با گلزنی در نیمه نهایی برابر ایتالیا با شش گل در صدر گلزنان این جام قرار گرفت. 

- "روبرتو باجو" (ایتالیا، تولد 1967) 
بازیکن ماهر و خلاقی که همیشه مورد تقدیر کشورش نبوده است. به عنوان گرانترین بازیکن جهان در جام جهانی 1990 ایتالیا، یک گل دیدنی برابر چکسلواکی به ثمر رساند اما در مرحله حذفی نتوانست کاری از پیش ببرد. 
وی سه سال بعد عنوان بهترین بازیکن اروپا و جهان را به خود اختصاص داد و در جام جهانی 1994 آمریکا، تقریبا یک تنه کشورش را به فینال رساند. 
با دو گل، ایتالیا را در برابر نیجریه نجات داد. در یک چهارم نهایی پیروزی را از چنگ اسپانیا درآورد و سپس با دو گل در نیمه نهایی از سد بلغارستان گذشت. 
اما با از دست دادن یک پنالتی در فینال این جام، قهرمانی را نصیب برزیل کرد. 
در جام جهانی 1998 عملکرد خوبی از خود به نمایش گذاشت اما این امر مانع از حذف ایتالیا از دور مسابقات نشد. 
او به جام جهانی 2002 دعوت نشد و سپس در سال 2004 از فوتبال خداحافظی کرد. 

** آیا می دانید؟ 
- آمریکا با وجود نداشتن سابقه طولانی در ورزش فوتبال، شاهد بالاترین حضور تماشاگران در تاریخ مسابقات جام جهانی بود. نزدیک به 5/3 میلیون نفر با متوسط 69 هزار نفر برای هر مسابقه، دیدارها را تماشا کردند. این میزبان در جام جهانی 1990 ایتالیا 5/2 میلیون نفر با متوسط 48 هزار نفر در هر مسابقه بود. 
- برخی از بازیکنان سرشناس روسیه برای اعتراض به انتخاب "پاول سادیرین" به عنوان سرمربی در خانه ماندند. 
- پیروزی 4 بر 0 بلغارستان برابر یونان، اولین پیروزی این تیم پس از شش بار حضور در جام جهانی بود. این تیم تا نیمه نهایی نیز بالا رفت. 
- روژه میلا با 42 سال سن، مسن ترین بازیکن حاضر در این جام بود که با به ثمر رساندن گل در جریان شکست 6 بر 1 برابر روسیه، عنوان مسن ترین گلزن را نیز به خود اختصاص داد. 
- "ریگوبرت سانگ" بازیکن 17 ساله کامرون، جوانترین بازیکنی بود که در دیدار برابر برزیل اخراج شد. 
- "اشتفان افنبرگ" آلمانی پس از انجام حرکت زشتی مقابل تماشاگران هنگام تعویض در دیدار با کره جنوبی، به کشورش فرستاده شد. این هافبک بایرن مونیخ دیگر هرگز برای تیم ملی آلمان بازی نکرد. 
- مسابقه مکزیک و بلغارستان در دور دوم به دلیل شکستن میله دروازه و تعویض آن، 15 دقیقه متوقف شد. 
- برزیل قهرمانی خود را به "آیرتون سنا" راننده فرمول یک این کشور اهدا کرد که اوایل سال 1994 در ایمولا ایتالیا کشته شده بود. 

** ترکیب بازیکنان برزیل قهرمان جام جهانی 1994 
دروازه بانان: کلادیو تافارل، زتی، گیلمار 
مدافعان: یورجینیو، ریکاردو گومز، ریکاردو روچا، برانکو، آلدایر، کافو، مارسیو سانتوس 
هافبک ها: لئوناردو، مائورو سیلوا، دونگا، زینیو، رای، مازینیو، پائولو سرجیو 
مهاجمان: رونالدو، به به تو، روماریو، ملور، ویولا 
سرمربی: کارلوس آلبرتو پاریه را