شانزدهمین دوره جام جهانی - 1998 ( فرانسه )
شانزدهمین دوره جام جهانی برای نخستین بار با حضور 32تیم و با انجام 64بازی به بزرگترین دوره این مسابقات تبدیل شد و هشت گروه چهار تیمی در 10 ورزشگاه به میدان رفتند.
فرانسه پس از مکزیک و ایتالیا، سومین کشوری بود که برای دومین بار میزبان جام جهانی می شد.
این کشور که نخستین بار در سال 1938 میزبان این رویداد مهم بود، شرایط مناسبی را برای برگزاری با شکوه آخرین جام جهانی در قرن بیستم فراهم کرد.
دیدار افتتاح و پایانی در ورزشگاه جدید التاسیس "استا دو فرانس" پاریس برگزار شد.
این مسابقات به طور متوسط بیش از 550میلیون تماشاگر در هر مسابقه داشت و در مجموع بیش از 36میلیارد نفر رقابتها را از طریق تلویزیون تماشا کردند.
مسابقه فینال به تنهایی دو میلیارد نفر یعنی یک سوم کل جمعیت روی کره زمین تماشاگر داشت.
** فرانسه قهرمان شد
تیم ملی فوتبال فرانسه میزبان مسابقات که تحت رهبری "امه ژاکه" بدون شکست تا فینال پیش رفته بود، در این مرحله نیز در ورزشگاه 80هزار نفری استادوفرانس، برزیل را سه بر سفر مغلوب کرد و به قهرمانی رسید.
** زیدان ستاره تیم ملی فرانسه
ستاره فرانسه در این مسابقه "زین‌الدین زیدان" بود که پس از محرومیت به دلیل اخراج در دیدار با عربستان سعودی به ترکیب تیمش بازگشت تا با دو گل فرانسه را به قهرمانی برساند.
در هر یک از این هشت گروه دو تیم از اروپا، یک تیم از آمریکا و یک تیم از آسیا یا آفریقا حضور داشتند و بدین ترتیب پراکندگی جغرافیایی نیز در این گروه‌بندی مشهود بود.
** حذف دوباره اسپانیا
در این دوره نیز در مرحله گروهی تیم‌های صاحب نام از دور رقابتها کنار رفتند، تیم همیشه مدعی، اما ناکام این رقابت ها یعنی اسپانیا با مربیگری "خاویر کلمنته" پس از قبول شکست سه بر دو در برابر نیجریه در دیدار نخست و با وجود پیروزی شش بر صفر در برابر بلغارستان از راهیابی به مرحله بعد باز ماند و تیم‌های نیجریه و پاراگوئه به یک هشتم نهایی راه یافتند.
کلمبیا در گروهی که رومانی شگفتی‌ساز، تیم انگلیس را 2 بر 1 مغلوب کرده بود، در مرحله نخست حذف شد.
اسکاتلند و جاماییکا اگر چه تسلیم برزیل و آرژانتین در گروه‌های خود شدند، اما هواداران پرشور این تیم‌ها گرمی خاصی به رقابت ها بخشیدند.
مراکش نیز این دوره را با ناکامی ترک کرد، زیرا در آخرین دقیقه بازی برزیل با نروژ یک ضربه پنالتی به سود تیم اسکاندیناوی اعلام شد و این تیم مدافع عنوان قهرمانی را شکست داده و به عنوان تیم دوم به مرحله بعد راه یافت.
** آرژانتین - انگلیس، زیباترین مسابقه یک هشتم نهایی
در مرحله یک هشتم نهایی شاید زیباترین رقابت بین آرژانتین و انگلیس در سنت اتین به نمایش گذاشته شد، جایی که در دیداری زیبا با رد و بدل شدن چهار گل بازی در نهایت به تساوی و سپس به وقت اضافه و ضربات پنالتی کشیده شد، اما این تیم آمریکای جنوبی بود که با درخشش دروازه‌بان خود " کارلوس روآ" و دفع ضربه آخر پنالتی که توسط "دیوید بتی" زده شد به یک چهارم نهایی راه یافت.
**
لوران بلان زننده اولین گل طلایی جام جهانی
تیم میزبان جام جهانی با اطمینان و با انجام بازی‌های نه چندان دلچسب راه خود را می‌پیمود. پس از نتایج بسیار خوب در دور گروهی در این مرحله به تیم سخت کوش پاراگوئه رسید که در این دیدار نخستین گل طلایی جام جهانی به وسیله "لورن بلان" مدافع میانی فرانسه در دقیقه 113به ثمر رسید.
این تیم در یک چهارم نهایی به مصاف ایتالیای همیشه مدعی رفت و این بار شانس با تیم میزبان همراه بود، زیرا بازی بار دیگر به تساوی کشیده شد و در ضربات پنالتی این "لوییجی دی باجو" بود که با گل نکردن آخرین ضربه، میزبان را به نیمه نهایی هدایت کرد.
** کرواسی تیم شگفتی ساز جام
در نیمه نهایی میزبان به مصاف تیم شگفتی ساز این دوره یعنی کرواسی رفت که در نخستین حضور خود در جام جهانی پس از فروپاشی یوگسلاوی سابق توانسته بود آلمان مدعی را در یک چهارم نهایی 3 بر 0 شکست دهد.
این تیم به رهبری "میروسلاو بلاژویچ" و با گلزنی "داور شوکر" توانست تا این مرحله پیش بیاید.
در دقایق نخست نیمه دوم باز هم این بازیکن کرواسی را 1 بر 0 پیش انداخت، اما "لیلیان تورام" که در آن زمان عنوان بهترین دفاع راست جهان را به خود اختصاص داده بود، اولین و دومین گل خود را وارد دروازه کروات‌ها کرد تا میزبان راهی فینال شود.
در آن سو هم برزیل در رقابتهای حذفی شیلی و دانمارک و در نیمه نهایی هلند را مغلوب کرده بود.
در دیدار رده‌بندی نیز این کروات‌ها بودند که هلند ناکام از کسب عنوان قهرمانی را 2 بر 1 شکست دادند و به مقام سوم جهان نایل شدند.
** فینال برزیلی - فرانسوی
در روز دوازدهم ژوییه، روز افتخار بزرگ، دو تیم برزیل و فرانسه به مصاف هم رفتند، یکی چهار بار قهرمان جام جهانی شده بود و دیگری با استفاده از امتیاز میزبانی قصد داشت برای نخستین بار به این افتخار دست یابد.
ورزشگاه استا دو فرانس پاریس مملو از هوادارنی بود که می‌خواستند قهرمانی تیم ملی کشورشان را به رهبری "امه ژاکه" جشن بگیرند.
این مربی که به دلیل کنار گذاشتن بازیکنان بزرگی مانند "اریک کانتونا" و "دیوید ژینولا" همواره مورد انتقاد قرار می‌گرفت حال فرصت یافته بود توانایی‌های خود را به نمایش بگذارد.
"زین‌الدین زیدان" هافبک طراح و خلاق "آبی ها" در دقایق 27 و 45با ضربه سر دو گل مشابه را وارد دروازه برزیلی کرد که گویا نشانی از برزیل همیشگی نداشت. اگر چه میزبان از دقیقه 68به دلیل اخراج " مارسل دزایی" 10 نفره بازی را ادامه می‌داد، اما حتی در یک ضد حمله در دقایق پایانی توسط "امانوئل پتی" به گل سوم نیز دست یافت.
هنگامی که سوت پایان بازی به وسیله "سعید بلقولا" داور مراکشی و تنها داور آفریقایی که دیدار نهایی جام جهانی را قضاوت کرده است، به صدا در آمد شاید خوشحال‌ترین مرد میدان کسی نبود جز "دیدیه دشام" کاپیتان تیم ملی فرانسه که باید تا دقایقی دیگر پرافتخارترین جام را به روی دستان خود می‌برد.
میلیونها فرانسوی آن شب را تا صبح در خیابانهای پاریس به جشن و پایکوبی پرداختند.
تیم ملی فوتبال فرانسه برای نخستین بار قهرمان جام جهانی شد، افتخاری که شاید سالها تکرار آن طول بکشد.
** بهترین‌های جام
قهرمان: فرانسه
نایب قهرمان: برزیل
سوم : کرواسی
چهارم: هلند
** آقای گل: داوور شوکر با 6گل زده
** برنده جایزه بهترین بازیکن: رونالدو
** جایزه بازی جوانمردانه فیفا: فرانسه و انگلیس
** جایزه فیفا برای بهترین تیم: فرانسه
** جایزه یاشین برای بهترین دروازه‌بان: فابیان بارتز
** اسطوره‌های جام جهانی 1998
- "دیدیه دشام" (فرانسه، تولد 1968)
با سابقه‌ترین بازیکن فرانسه با 103مسابقه ملی که قهرمان تیمش در جام جهانی 1998 بود.
دشام گرچه مهارت برخی از هم تیمی‌های خود را نداشت، اما یکی از بازیکنان کلیدی فرانسه در جام جهانی 1998بود که فرصت‌های بسیاری را برای مهاجمان این تیم به وجود آورد.
وی پس از کاپیتانی فرانسه در قهرمانی یورو 2000از تیم ملی و در سال 2001از فوتبال باشگاهی خداحافظی کرد.
- "لوران بلان" (فرانسه، تولد 1965)
بازیکن میانی تیم ملی فرانسه که پس از ناکامی این تیم در صعود به جام جهانی 1994 تصمیم به خداحافظی گرفت، اما بلافاصله نظرش را تغییر داد.
وی نقش تعیین کننده ای در قهرمانی فرانسه در جام جهانی 1998داشت، اگر چه فرصت حضور در دیدار پایانی را به دلیل اخراج در مسابقه با کرواسی در مرحله نیمه نهایی از دست داد.
خونسردی او هنگام فشار حریف و توانایی بی‌نظیرش در تشخیص خطر، خیلی زود او را به یکی از بهترین مدافعان جهان در دهه 1990تبدیل کرد.
بلان پس از قهرمانی فرانسه در مسابقات یورو 2000از تیم ملی خداحافظی کرد، اما در تیم منچستریونایتد بازی می‌کرد.
- "میشل لادروپ" (دانمارک، تولد 1964)
وی سابقه حضور در دو جام جهانی را دارد و با حضور در باشگاه‌هایی همچون یوونتوس، بارسلونا، رئال مادرید و آژاکس بهترین بازیکن تاریخ فوتبال دانمارک بوده است.
لادروپ با مهارت بالای خود در حفظ تعادل و کنترل توپ اولین بار در جام جهانی 1986حضور یافت و در آن مسابقات یک گل دیدنی در جریان پیروزی شش بر یک مقابل اروگوئه به ثمر رساند.
وی پس از درگیری با "ریچارد مولر نیلسن"، حضور در ترکیب بازیکنان دانمارک هنگام قهرمانی در مسابقات جام 1992ملت های اروپا و بزرگترین دستاورد بین المللی تیم ملی کشورش را از دست داد، اما بعد به همراه برادرش "برایان" به جام جهانی 1998فرانسه بازگشت و پس از شکست 3بر 2مقابل برزیل در یک چهارم نهایی از فوتبال خداحافظی کرد.
** برترین گلزنان جام جهانی 1998
"داور شوکر" (کرواسی) 6گل
"گابریل باتیستوتا" (آرژانتین) 5گل
"کریستان ویه‌ری" (ایتالیا) 5گل
"مارچلو سالاس" (شیلی) 4گل
"رونالدو" (برزیل) 4گل
"لوییس هرناندز" (مکزیک) 4گل
** آیا می‌دانید که؟
- در جام جهانی " 1998ژائو هاولانژ" پس از 24سال از ریاست فیفا کناره‌گیری کرد و "سپ بلاتر" سوییسی در رقابتی تنگاتنگ با "لنارت یوهانس" رییس یوفا به عنوان جانشین وی انتخاب شد.
- "لوتار ماتیوس" با قرار گرفتن در ترکیب بازیکنان "برتی فوگتس" برای پنجمین بار در مسابقات جام جهانی حضور یافت و با رکورد قبلی برابری کرد.
- "دیوید بکام" دومین بازیکن انگلیسی بود که به دلیل خطا روی "دیه‌گو سیمونه" در دیدار مقابل آرژانتین در مسابقات جام جهانی اخراج شد.
- "روبرت پروسینکی" از کرواسی تنها بازیکنی است که با گلزنی در این مسابقات، برای دو کشور متفاوت در جام جهانی گلزنی کرده است.
او پیشتر در دیدار یوگسلاوی برابر امارات متحده عربی در جام جهانی 1990 گلزنی کرده بود و این بار برای کرواسی مقابل جاماییکا در دور نخست گل زد.
- "ابه سند" از دانمارک سریعترین گل توسط یک بازیکن تعویضی را به نام خود ثبت کرد. وی 16ثانیه پس از ورود به زمین در جریان پیروزی 4بر یک برابر نیجریه گلزنی کرد.
- 22کارت قرمز مسابقات فرانسه، رکورد 16کارت قرمزی را که در جام جهانی 1990ثبت شده بود، پشت سر گذاشت.
- "ریگوبرت سانگ" کامرونی به عنوان تنها بازیکنی که در مسابقات جام جهانی بیش از یک بار اخراج شده است، شناخته شد. کارت قرمز او در دیدار برابر شیلی، دومین کارت قرمزی بود که پس از اخراج مقابل برزیل در جام جهانی 1994دریافت کرد.
- "مارسل دزایی" مدافع فرانسه سومین بازیکنی بود که در فینال جام جهانی اخراج می‌شد.
** ترکیب بازیکنان تیم ملی فرانسه قهرمان جام جهانی 1998
دروازه‌بانان: فابین بارتز، برنارد لاما، لیونل چاربونیه.
مدافعان: لارن بلان، مارسل دزایی، فرانک لبوف، لیلیان تورام، وینسنت کاندلا، بیکسنته لیزارازو
هافبک‌ها: آلیان بوگسیان، امانوئل پتی ، دیدیه دشام، پاتریک ویه‌را، کریستیان کارمبو، زین‌الدین زیدان
مهاجمان: یوری یورکائف، روبرت پیرر، برنارد دیومنده، دیوید ترزگه، کریستوف دوگاری، استفان گویوارچ، تیه‌ری هانری
سرمربی: امه ژاکه
